Ik doe maar wat

Niemand weet wat ie doet.

Deze realisatie heeft mijn leven veranderd. Als meisje had ik het idee dat ik later op een dag zou weten hoe het moest. Ik zou weten hoe te werken en te leven, zoals iedereen leek te doen.

Tja.. dat is niet helemaal uitgekomen. Bij een nieuwe workshop heb ik een moment van angst dat ik door de mand val, elke nieuwe klant gaat zien dat ik helemaal niet zo goed ben. En als ik weer eens met mijn dochter aan het vechten ben, voel ik me soms weer net zo oud als dat jonge meisje.

Ik zie dit fenomeen namelijk veel, het meest bij vrouwen. Het maakt het wel makkelijker om te weten dat ik niet de enige ben die zich zo voelt. En na enig zoeken blijkt er ook een naam voor: Het Impostor Syndroom. Omschreven als: een sterk gevoel van ontoereikendheid; het is het gevoel dat je gewoon doet alsof, en dat op een dag iedereen zal ontdekken dat je een bedrieger bent. Ongeacht hoe succesvol of capabel je bent.

Klinkt bekend? Het komt vaker voor dan je zou denken.

Neem bijvoorbeeld Maya Angelou, schrijver. Pulitzer price, presidential medal of honor, drie grammy’s en meer dan 50 eredoctoraten. Zelfs zij voelde zich als een bedrieger:”Ik heb elf boeken geschreven, maar elke keer als ik denk, ‘ohja, ze zullen het nu ontdekken. Ik heb iedereen een spel gegeven en ze zullen me vinden. ‘” Of Julie Zhuo, directeur productonderwerp bij Facebook.  Haar tekst: “Je speelt de vermomming alsmaar door en het is niet eens zo dat je acteert. Je gedraagt je op een authentieke manier, maar vanuit een plek van angst en onzekerheid. ‘

Zelf hoor ik in mijn coachingsruimte regelmatig de zinnen: “ik doe maar wat” en “dat was geluk, geen wijsheid”. Vaak gevolgd door “en wie zit er nu op mij te wachten?”. Het maakt dromen klein en werkt bij sommigen zelfs verlammend. “Er zijn mensen die opzettelijk onderpresteren, omdat ze nog liever hebben dat men van hen denkt dat ze lui zijn in plaats van incompetent. En dan heb je de types die hun charme in de strijd gooien, en de types die zichzelf saboteren door zich niet voor te bereiden, of erger nog, zich rechthouden met alcohol en pillen.” – Cathérine Ongenae. Niet nodig! Je als een bedrieger voelen, betekent op zijn minst dat je zelfbewust bent. Je geeft genoeg om hoge verwachtingen te stellen. En dat siert je.

Ongenode gast

Een mooi voorbeeld is van een vroegere klant die zich in haar baan als ‘indringer op een feestje’ voelde. Hoewel ze alle papieren had, en minimaal zo capabel was als haar collega’s, voelde ze zich de misplaatste gast. Gelukkig is dit een hele sterke metafoor, en we zijn dan ook haar eigen feest gaan ontwerpen. De muziek, welke hapjes en drankjes, de inrichting, wie er op de gastenlijst stonden.. Het heeft haar geholpen om haar eigen stijl in haar werk te brengen, waardoor ze niet meer het gevoel had dat ze voortdurend hetzelfde moest zijn als haar omgeving.

We zijn niet alleen

Het nieuwe leven heeft de mens blootgesteld aan duizenden mensen die slimmer, meer ervaren en succesvoller zijn. Soms geeft me dat een bang gevoel, en klein. Ik heb moeten loslaten dat er een moment komt “dat ik het allemaal weet”. Het impostor syndroom is echt, maar gelukkig zijn we nooit alleen. Iedereen heeft echte problemen, en sommigen van hen kunnen zich zelfs op dezelfde manier voelen. We zijn allemaal bedriegers op de een of andere manier, dus bouw gerust je eigen feestje.